Susza rolnicza - ekstremalne zagrożenie dla upraw 

Ze zjawiskiem suszy rolniczej (suszy glebowej) mamy do czynienia, gdy wilgotność gleby jest niewystarczająca, by zaspokoić potrzeby wodne roślin. W wyniku długotrwałego niedoboru opadów, gleba traci wilgoć, co prowadzi do ich osłabienia, obniżenia plonów oraz pogorszenia jakości upraw. Spowodowane przez to straty finansowe oraz ograniczenie dostępności żywności znacząco uderzają w gospodarkę rolną. Przed rolnikami stoi zatem nie lada wyzwanie: jak walczyć z negatywnymi skutkami suszy i zminimalizować ryzyko strat?

Wystąpienie warunków suszy w Polsce w roku 2024

Wskaźnikiem, na podstawie którego dokonywana jest ocena stanu zagrożenia suszą jest Klimatyczny Bilans Wodny (KBW).

Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa – Państwowy Instytut Badawczy (IUNG-PIB) w Puławach opracował wartości klimatycznego bilansu wodnego dla wszystkich 2477 gmin w Polsce oraz na podstawie kategorii gleb określił aktualny stan zagrożenia suszą rolniczą w tych gminach.
W ostatnim, trzecim okresie raportowania, trwającym od 11 kwietnia do 10 czerwca bieżącego roku średnia wartość KBW w skali kraju osiągnęła wartość ujemną, równą -93 mm.

W wyniku występujących warunków wilgotnościowych w trzecim okresie raportowania stwierdzamy wystąpienie suszy rolniczej na terytorium Polski., powodujące straty w plonach monitorowanych upraw przynajmniej o 20%w stosunku do plonów uzyskanych w przeciętnych wieloletnich warunkach pogodowych (źródło: https://susza.iung.pulawy.pl/komentarz/2024,03/) 

Zjawisko suszy rolniczej wystąpiło na terenie 15 województw: Kujawsko-pomorskiego, Warmińsko-mazurskiego, Pomorskiego, Lubuskiego, Łódzkiego, Podlaskiego, Lubelskiego, Wielkopolskiego, Dolnośląskiego, Opolskiego, Zachodniopomorskiego, Podkarpackiego, Świętokrzyskiego, Śląskiego.

Zaobserwowane zostało w uprawach: zbóż jarych, zbóż ozimych, truskawek, krzewów owocowych, rzepaku, rzepiku oraz drzew owocowych. Warto zaznaczyć, że największy zasięg suszy zaobserwowano wśród zbóż jarych (odnotowano w 58,98% gmin Polski).

Jak zabezpieczyć przyszły plon przed suszą? 

Powinniśmy skupić się na ograniczeniu parowania wody w glebie oraz zatrzymaniu jej na głębszych warstwach. W tym celu warto stosować uprawę pasową (Strip-till), która polega na głębokim spulchnianiu pasa gleby bez jej odwracania. Połączona jest z bezpośrednio z siewem nasion oraz aplikacją nawozów. Ściernisko oraz resztki pożniwne pozostawione na nieuprawianych pasach stanowią warstwę ochronną, która zabezpiecza glebę przed erozją.

Horsch Focus - ekspert w dziedzinie Strip-till

Horsch Focus to innowacyjny agregat uprawowy, który skutecznie wspiera rolników w zabezpieczaniu plonów przed negatywnymi skutkami suszy. W jaki sposób przyczynia się do ochrony upraw?

1. Ograniczenie parowania

Spulchnianie, umieszczanie nawozu i wysiew odbywają się podczas jednego przejścia roboczego, dzięki czemu Horsch Focus ogranicza liczbę przejazdów po polu, zmniejszając ugniatanie podłoża. Wspomaga to zachowanie wilgoci w górnych warstwach gleby.

2. Precyzyjne nawożenie

Precyzyjna aplikacja nawozów i mikroelementów umożliwia roślinom bardzo efektywne wykorzystanie składników pokarmowych oraz dostępnej w glebie wody. Zmienna głębokość umieszczania depozytu nawozów pozwala dostosować aplikację indywidualnie do warunków glebowych na danym obszarze. 

3. Optymalizacja struktury gleby

Intensywne spulchnianie na głębokości sprawia, że wysiewane rośliny mogą znacznie szybciej i intensywniej tworzyć korzenie w głębi gleby, co sprawia, że są dużo bardziej odporne na suszę oraz stres wodny, ponieważ dobrze napowietrzona gleba lepiej zatrzymuje wilgoć.

4. Ograniczenie ilości chwastów

Uprawa pasowa ogranicza rozwój chwastów, które konkurują z uprawami o wodę.

Podsumowanie

Uprawa pasowa wymaga zastosowania specjalistycznych maszyn, jednak niesie za sobą wiele korzyści, takich jak:

• poprawa struktury oraz żyzności gleby,
• zmniejszenie parowania wody (ochrona przed suszą),
• poprawa struktury korzeniowej roślin, wyrównanie plonów,
• oszczędność czasu (spulchnianie, nawożenie oraz wysiew odbywają się podczas jednego przejścia roboczego),
• oszczędność środków finansowych (ograniczenie zużycia paliwa, precyzyjne dawkowanie nawozów).

Agregat uprawowy Horsch Focus poprzez precyzyjne nawożenie, optymalizację struktury gleby oraz ograniczenie parowania pozwala zatrzymać wodę w glebie na dłużej. Wpływa to na tworzenie korzeni w głębokich warstwach gleby oraz efektywne wykorzystanie składników pokarmowych przez rośliny, co znacząco przyczynia się do ochrony plonów przed suszą. 

---